De Brug, Centrum voor het Vrije Denken en het HuisvandeMens Brugge hebben sinds een goed jaar een nieuwe stek in de Hauwerstraat 3A en 3C, op het Beursplein. Dit was het startschot voor een vernieuwde werking waarbij de Bruggeling tal van activiteiten kan meepikken. Met een project, waarbij artikels van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens als kunstintegratie uitgewerkt worden in de gebouwen, accentueren wij dat we mensenrechten belangrijk vinden, zoals het recht op vrije meningsuiting en het zelfbeschikkingsrecht.
Het voormalig politiecommissariaat in de Hauwerstraat biedt sinds juni 2019, na volledige renovatie en bijbouw van een tuinpaviljoen, onderdak aan De Brug, Centrum voor het Vrije Denken en het huisvandeMens Brugge. Ook fungeert de locatie als thuishaven voor de Brugse vrijzinnige verenigingen.
Als vrijzinnig humanistisch organisaties zetten we mens als eigen zingever centraal en verdedigen het recht op vrije meningsuiting en het zelfbeschikkingsrecht. Ruimer: alle mensenrechten. Die mensenrechten willen we ook onder de aandacht brengen op de locatie, via een meerjarenproject waarbij enkele artikels van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) op een creatieve manier geïntegreerd worden binnen de infrastructuur. Brugs kunstenaar/curator Jan Verhaeghe engageerde zich om dit project te coördineren.
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens mag worden beschouwd als een belangrijk humanistisch document. Maar wat precies de inhoud is ervan, is nauwelijks gekend. Door artikels zichtbaar te maken in het gebouw via kunstzinnige en creatieve uitwerkingen komt daar verandering in. Met het project accentueren de Brugse vrijzinnige organisaties hun waarden van openheid, respect en betrokkenheid naar anderen toe.
Jo Debruyne, voorzitter De Brug, Centrum voor het Vrije Denken: “Niet enkel dit project accentueert waar we voor staan. Het zit evengoed vervat in onze programmatie. In lezingen en debatten tonen we onze drang naar een humane, inclusieve maatschappij, naar sociale rechtvaardigheid en naar vrijheid van denken en spreken, gekoppeld aan een kritische geest. Onze lezingencyclus ‘Bruggenbouwers’ geeft bijvoorbeeld een forum aan experten die een positief alternatief bieden voor polarisering, onverdraagzaamheid en verzuring.”
De 2 eerste artikelen van de UVRM zijn op dit moment uitgewerkt.
Jan Verhaeghe werkte zelf Artikel 1 uit. Dit in matte zwarte kleeftekst, op ooghoogte en op een breedte van 9 meter, wat de lange gang in de inkomhal van het huisvandeMens op nr. 3C toeliet. Jan Verhaeghe: “Ik koos ervoor om het volledige artikel te beletteren: “Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen.” Tekst wordt hier beeld en krijgt door de ‘rode stempel’ statue censuré met Copyleft Teken enkele dubbele bodems. De tekst op de muur krijgt van mij het statuut van een ‘standbeeld’ want zelfs de minimale dikte van de kleeftekst zorgt er voor dat het werk driedimensionaal wordt. Het krijgt ook de status van een gecensureerd beeld, een gecensureerde boodschap wat op vandaag op steeds meer plekken in onze gemondialiseerde samenleving niet steeds meer vanzelfsprekend is. Nochtans bied ik het beeld ‘gratis’ aan want ik maak het copyleft, dus voor iedereen toegankelijk, los van commerciële afspraken. Het is met opzet zo groot uitgevoerd zodat men er moet langslopen. En dat behoor je in deze smalle gang eigenlijk tweemaal te doen want is het moeilijk om het in één oogopslag volledig te lezen.”
Artikel 2 drukt uit dat mensenrechten gelden voor wie je maar bent, waar je ook bent. Daar ging kunstenaar Jonas Vansteenkiste mee aan de slag. Na een persoonlijke analyse van de betekenis kwam hij tot het ‘pamflet’. In 8 kleine protestborden wil de kunstenaar de spirit van het artikel oproepen.
Jonas Vansteenkiste: “Met dit kunstwerk focus ik op het pamflet en op betogen voor een betere maatschappij. Door op straat te komen met borden met daarop slogans kaarten mensen maatschappelijke incorrecties aan. Deze borden zijn vaak gemaakt uit huishoudelijke, poreuze, tijdelijke materialen zoals karton, hout, een oud laken…Ze hebben een persoonlijke kracht gezien ze met de hand geschreven of geschilderd zijn. Ook is de taal helder en direct. De artikels UVRM zijn het resultaat van een strijd voor mensenrechten. Daarom vond ik dat de taal/uitvoering bottom-up moest zijn. Ik heb getracht om de essentie van het 2e artikel te vatten in enkele slogans en pictogrammen. Hierbij ben ik in de symbolische orde gebleven waardoor de boodschap des te krachtiger is. Het resulteerde in 8 kleine protestborden die de spirit van dit artikel oproepen. Qua presentatie zijn de bordjes individueel ingekaderd. Dit verhoogt de focus en de waarde van het object bij de kijker, en accentueert de waarde van het opkomen voor mensenrechten. In de foyer van De Brug komt deze compositie tot zijn recht en kan er een goede dialoog ontstaan met de bezoekers.”
Jonas Vansteenkiste exposeert op dit moment in de Poortersloge, nog tot 15 november, in de tentoonstelling Synergia gecureerd door Jan Verhaeghe. Werk van Jan Verhaeghe is op dit moment te zien in het MUHKA in Antwerpen.
Contact
Lieve De Cuyper, communicatieverantwoordelijke Vrijzinnige Gemeenschap West-Vlaanderen
T 0479 26 91 73 Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Artikel 1 & 2 UVRM
Artikel 1 UVRM
Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen.
Artikel 2 UVRM
Eenieder heeft aanspraak op alle rechten en vrijheden, in deze Verklaring opgesomd, zonder enig onderscheid van welke aard ook, zoals ras, kleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere overtuiging, nationale of maatschappelijke afkomst, eigendom, geboorte of andere status.
Verder zal geen onderscheid worden gemaakt naar de politieke, juridische of internationale status van het land of gebied, waartoe iemand behoort, onverschillig of het een onafhankelijk, trust-, of niet-zelfbesturend gebied betreft, dan wel of er een andere beperking van de soevereiniteit bestaat.
