Skip to main content

Reeks ‘CTRL-SHIFT-DELETE’

Verdachte cookies, een overvolle browsergeschiedenis: met een eenvoudige druk op CTRL-SHIFT-DELETE zijn ze in een wip opgeruimd. Mensen & Wetenschap en het Humanistisch Verbond, de VUB-partners achter de lezingenreeks CTRL-SHIFT-DELETE, gebruiken de toetsencombinatie als een metafoor voor de samenleving. Om de problemen van vandaag en morgen aan te pakken, moet die ook af en toe uitgeleefde gedachten opruimen en hoofdzaak van bijzaak onderscheiden. Wetenschappers en andere experts gaan in verschillende Vlaamse steden in dialoog met burgers over vijf prangende kwesties: democratie, energie, genetica, pensioenen en het gevangeniswezen. De tournee vaart onder de vlag CTRL-SHIFT-DELETE.

Telkens op vrijdagavonden van 19.30 uur tot 21.30 uur in De Brug vinden deze lezingen plaats, dit op 4 oktober, 8 november, 6 december, 7 februari en 14 maart.
Deze 2 lezingen staan nog in voorjaar 2025 op het programma:
Vrijdag 7 februari
Het gevaar van ethische genetica

De medische en agrarische mogelijkheden van CRISPR-Cas zijn zeer beloftevol en ook wel broodnodig met de ecologische en voedseluitdagingen die ons te wachten staan. Tegelijkertijd zien sommigen, niet altijd even goed wetenschappelijk geïnformeerd, het leven als sacraal en niet vatbaar voor manipulatie.

• Sprekers:
Heidi Mertes is professor in de medische ethiek aan de Universiteit Gent, stichtend lid van het Bioethics Institute Ghent en van het interdisciplinaire platform METAMEDICA. Haar academisch onderzoek richt zich op de ethische implicaties van innovaties in de gezondheidszorg, met een bijzondere focus op reproductieve geneeskunde, genetica, embryonaal stamcelonderzoek, big data, AI en uitdagingen op het snijvlak van deze verschillende domeinen. Daarnaast engageert ze zich voor initiatieven die het maatschappelijk debat rond nieuwe medische technologie stimuleren als bestuurslid van vzw De Maakbare Mens, en is ze o.a. co-voorzitter van de Belgische Federale Commissie voor Medisch en Wetenschappelijk Onderzoek op Embryo's in vitro en lid van het Raadgevend Comité voor Bio-ethiek.
Gert Matthijs is moleculair geneticus in het Centrum Menselijke Erfelijkheid van het Universitair Ziekenhuis in Leuven. Hij is gewoon hoogleraar aan de KU Leuven. Na zijn doctoraat heeft hij zich gespecialiseerd in de moleculaire biologie en de genetica in het laboratorium van Prof. Jean-Jacques Cassiman op het Centrum Menselijke Erfelijkheid. Hij is sinds 1994 betrokken bij de genetische diagnostiek van aangeboren genetische ziekten. Zijn wetenschappelijk onderzoek gaat vooral over ‘Congenital Disorders of Glycosylation (CDG)’, een groep van zeldzame, aangeboren stofwisselingsziekten. In het kader van het toegepast onderzoek kijkt het laboratorium vooral naar de ontwikkeling van nieuwe methoden voor genetische en genomische diagnostiek. Hij is zeer geïnteresseerd in de maatschappelijke en ethische aspecten van genetica en genomica, en in de introductie van genomische geneeskunde in de gezondheidszorg. In 2021 verscheen er, op zijn initiatief een boek over genetica voor kinderen: ‘Billie en zijn genen’.
• Moderator
em Prof. dr. Peter De Deyn
Vrijdag 14 maart
Zijn gevangenisstraffen effectief?
We weten het al lang, wetenschappelijk onderzoek leert ons dat het geen zin heeft om criminelen op te sluiten. Een gevangenis is eerder een universiteit voor criminelen die zich verder willen bekwamen in het vak dan een plaats waar ze zich leren integreren in de samenleving als verantwoordelijke burgers. Maar wat zijn dan de alternatieven. Gedurende dit panelgesprek gaan we dieper in op deze maatschappelijke nijpende kwestie. Recidiverende gedetineerden ‘genees’ je niet door langer en zwaarder te straffen, maar er is nauwelijks maatschappelijk draagvlak om de kosten van rehabilitatie en preventie elders te halen.

• Sprekers:
o Hans Claus
Hans Claus werd geboren als kunstenaar: hij is dichter, beeldhouwer, schilder en fotograaf. Zijn maatschappelijke rol vervult hij als criminoloog (1984) en als gevangenisdirecteur (1986). Hij was directeur in de gevangenis van Oudenaarde tot april 2024. In 2010 spanden de directeur en kunstenaar samen in de creatie van een nieuw gevangenisconcept: het detentiehuis. Als medestichter van vzw de Huizen en de internationale beweging RESCALED streeft hij de realisatie van dit concept na. Zoals over het gevangenisconcept deed hij de voorbije jaren groepen mensen nadenken over de samenleving die net als de gevangenissen die ze herbergt, gevangen zit in oude en voorbijgestreefde patronen. Hij initieerde op die manier de Verklaring van 30 november 2019 met zes krijtlijnen voor een leefbare wereld.
o Penoloog VUB – nog te bepalen.
• Moderator:
o Bart Libbrecht - filosoof en algemeen coördinator Mensen & Wetenschap

 

  • Democratische gezondheid – Christophe Busch & Vredesinstituut of Recht op Recht
    Vrijdag 8 november 2024

  • Betaalbare pensioenen – Patrick Deboosere
    Vrijdag 6 december 2024

  • Ethische genetica – Gert Matthijs & Heidi Mertes
    Vrijdag 7 februari 2025

  • Effectieve aanpak van criminaliteit – Hans Claus & penoloog VUB
    Vrijdag 14 maart 2025